სამცხე-ჯავახეთის მხარე
სამცხე-ჯავახეთის მხარე
სამცხე-ჯავახეთის მხარე – მხარე სამხრეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების სამცხის, ჯავახეთის და თორისტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-SJ.
სამცხე-ჯავახეთის მხარე – მხარე სამხრეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების სამცხის, ჯავახეთის და თორისტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-SJ.
მხარის ფართობი შეადგენს 6413 კვ.კმ-ს, მოსახლეობა - 160,504 , მათგან 48,28% ეთნიკურად ქართველი იყო, 50,52% კი სომეხი. მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ-ზე - 25 კაცს.
მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ახალციხე. მხარეში 353 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
სამცხე-ჯავახეთში აღმასრულებელ ხელისუფლებას განახორციელებს სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი. მისი ფუნქციებია უზრუნველყოს რეგიონში საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის კოორდინაცია, რესურსების მობილიზება, ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების პროგრამების შემუშავებისა და განხორციელების ხელშეწყობა, ადამიანის უფლებების დაცვა და სხვა.
მხარეში ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება წარმომადგენლობითი (საკრებულო) და აღმასრულებელი ორგანოების მიერ შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მიხედვით: ადიგენის მუნიციპალიტეტი; ასპინძის მუნიციპალიტეტი; ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი; ახალციხის მუნიციპალიტეტი; ბორჯომის მუნიციპალიტეტი; ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი.
მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს მთავრობის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი. ამ თანამდებობაზე, დღემდე მუშაობდნენ:
- 1994 - ვლადიმერ ბაქრაძე
- 1998 - გიგლა ბარამიძე
- 2002 - თემურ მოსიაშვილი
- 2003 - გელა კვარაცხელია
- 2004 - ნუგზარ პარუნაშვილი
- 2004 - ნიკო ნიკოლოზიშვილი
- 2005 - გიორგი ხაჩიძე
- 2008 - ლაშა ჭკადუა
- 2012 - ივანე წიკლაური
- 2013 - აკაკი მაჭუტაძე
- 2018 - კახა სამხარაძე
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:
- ვარძიის სამონასტრო კომპლექსი
- თმოგვის ციხე
- ხერთვისის ციხე
- ზარზმის მონასტერი
- საფარის მონასტერი
- რაბათის ციხე
დღევანდელი სამცხე-ჯავახეთის რეგიონი ძველი მესხეთის ნაწილია და აერთიანებს სამ ისტორიულ პროვინციას - სამცხეს, ჯავახეთსა და თორს. ტერიტორიის ფართობია 6 421კმ2. მოიცავს ექვს ადმინისტრაციულ ერთეულს - ბორჯომის, ადიგენის, ასპინძის, ახალქალაქის, ახალციხის და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტებს. რეგიონს ხელსაყრელი გეოპოლიტიკური მდებარეობა აქვს, რაც მეზობელ ქვეყნებთან სავაჭრო-ეკონომიკური და კულტურული კავშირების განვითარების საშუალებას იძლევა. აქ გადის ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენი, ტრანსკავკასიური გაზსადენი, ასევე მარაბდა-კარწახი-ყარსის რკინიგზა. წარსულში საქართველოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი და კულტურულად დაწინაურებული პროვინცია მდიდარია კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებით - ადრეანტიკური ხანის ნაქალაქარიდან და ყორღანული სამარხებიდან დაწყებული, ციკლოპური ტიპის, უზარმაზარი ლოდებისგან მშრალად ნაშენი ციხე-ნამოსახლარებით, გალავნებით, კოშკებითა და აკლდამებით დამთავრებული. ბუნების ძეგლებიდან აღსანიშნავია მდინარე ქვაბლიანის აუზში, გოდერძის უღელტეხილის აღმოსავლეთ კალთაზე მდებარე მესამეული პერიოდის განამარხებული ფლორა, რომელიც "გოდერძის ნამარხი ტყის~ სახელწოდებით არის ცნობილი; ასევე ჯავახეთის ეროვნული პარკი - ფრინველთა მიგრაციის ერთ-ერთი მთავარი ტრასა.
ReplyDelete